Nieuwsbrief
Alcoholgebruik bij hoogopgeleiden steeg tijdens lockdown
21% van de Vlamingen dronk meer alcohol tijdens de lockdown. Bij hoogopgeleiden ligt dat cijfer nog hoger. Aan de andere kant geeft een kwart van de Vlamingen aan dat zij net minder dronken tijdens de lockdown. Dat blijkt uit een onderzoek van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) bij 1000 Vlamingen.
Het VAD liet onderzoeken hoe de Vlaming tijdens de lockdown met alcohol omging. Terwijl eerder onderzoek daaromtrent vooral focuste op de omvang van de consumptie, ging VAD meer in detail kijken naar onder andere gemoedstoestand, leeftijd, leefsituatie en opleidingsniveau. De resultaten van deze bevraging konden ze vergelijken met een enquête over alcoholgebruik begin maart, dus net voor de lockdown.
Sommigen drinken meer, anderen net minder
Globaal gezien is er weinig verschil tussen het aantal glazen alcohol dat men per week drinkt tijdens de lockdown, in vergelijking met de periode ervoor. Maar meer in detail bekeken geven de cijfers een diverser beeld. En vallen meerdere tendensen op.
- Eerst het goede nieuws: 1 op 4 Vlamingen drinkt minder dan voor de lockdown. De groep die 20 of meer standaardglazen per week drinkt, is zelfs licht afgenomen.
- Anderzijds zegt een niet te verwaarlozen groep, 21% van de respondenten, méér te drinken dan voordien.
- En er wordt meer gespreid doorheen de week gedronken: op alle dagen (behalve op zaterdag) ligt het percentage respondenten dat op die dag drinkt lichtjes hoger dan vóór de lockdown. Dat heeft met de sluiting van de horeca te maken. Alle alcoholgebruik is zich tijdens de lockdown thuis gaan afspelen.
Hoe hoger opgeleid, hoe meer alcohol
Bij mensen met een diploma hoger onderwijs klimt het percentage dat meer is gaan drinken tot 28%. Terwijl slechts 17% van wie enkel een diploma secundair onderwijs heeft, meer is gaan drinken.
Dat is minder verbazingwekkend dan het lijkt. “Hogeropgeleiden drinken altijd al meer dan lageropgeleiden. Dat weten we onder meer uit de Gezondheidsenquête. Maar we zien nu dat ze in deze uitzonderlijke omstandigheden nog wat extra zijn gaan drinken,” licht Katleen Peleman, directeur van het VAD, toe.
Hier is geen eenduidige verklaring voor. De lockdown geeft mensen stress om vele redenen: inkomensverlies, het dagenlange thuiswerk, opvang moeten voorzien voor kinderen, eenzaamheid, … Die stress staat los van het opleidingsniveau. Maar aangezien hoger opgeleiden globaal gezien meer drinken, zullen zij mogelijks ook sneller geneigd zijn om naar alcohol te grijpen wanneer de druk toeneemt.
Leeftijd
Naast het opleidingsniveau blijken er ook duidelijke verschillen te zijn qua leeftijd. Van de leeftijdsgroep 35-54 jaar gaf 27% aan tijdens de lockdown een beetje meer tot veel meer alcohol te drinken dan daarvoor. Het is ook die leeftijdscategorie die wekenlang job, gezinsleven en het schoolwerk van de kinderen heeft moeten combineren, wat bij velen voor heel wat stress gezorgd heeft. Ter vergelijking: bij 18-34 jarigen is het percentage dat meer is gaan drinken slechts 19%, en bij 55+’ers 17%.
Link met psychisch welzijn
Uit het onderzoek blijkt ook een duidelijk verband tussen meer drinken en een slechtere gemoedstoestand. Mensen die aangaven dat ze meer last hadden van stress, eenzaamheid, verveling of spanningen in het gezin, dronken tijdens de lockdown meer. Wie met negatieve gevoelens worstelt, geeft ook aan het moeilijker te hebben om niet meer te drinken dan men zich voorneemt.
“Tal van experts hebben de voorbije tijd aandacht gevraagd voor psychisch welbevinden, en voor de langetermijnimpact van de coronacrisis op het psychisch welzijn van de bevolking. We roepen hen dan ook op om samen met de overheid voldoende oog te hebben voor de negatieve rol die alcoholgebruik daarbij speelt,” concludeert Katleen Peleman.
Alcoholgewoontes veranderen ook ten goede
Maar de positieve signalen zijn ook belangrijk. Dat 1 op 4 Vlamingen in lockdown minder drinkt, komt niet louter doordat cafés dicht zijn en het sociale leven op een lager pitje staat. 35% zegt tijdens de lockdown bewust het eigen alcoholgebruik in de gaten te houden. Zij zijn zich dus bewust van de risico’s, en springen er voorzichtig mee om.
Het VAD durft te hopen dat deze ervaring de mensen zal bijblijven, en dat we als maatschappij zo weer een stap zetten in het verantwoordelijker omgaan met alcohol. “Bij de mensen die in deze lockdownperiode minder alcohol dronken, voelt een deel ongetwijfeld de positieve effecten daarvan. Net zoals dat uit het onderzoek bij de deelnemers aan Tournée Minerale bleek, zal zeker niet iedereen meteen weer evenveel als voordien gaan drinken,” besluit Katleen Peleman.
